LY TƯ KỲ TỨ (離思其四) – Nguyên Chẩn (元稹)

LY TƯ KỲ TỨ

| 離思其四 |

Nguyên Chẩn

| 元稹 |

Đây là bài thơ thứ tư trong tác phẩm “Ly Tư Ngũ Thủ” của Nguyên Chẩn – một nhà thơ lớn thời Đường.

Bối cảnh sáng tác: Nguyên Chẩn có một tình nhân tên là Thôi Song Văn. Trong suốt ba năm bên nhau, Nguyên Chẩn đã sáng tác cho Song Văn rất nhiều thơ tình. Tuy nhiên, vì muốn thăng quan tiến chức, Nguyên Chẩn cưới Vi Tùng, con gái của một hào môn vọng tộc. Và bài thơ này được phỏng đoán có hai xuất xứ:

• Có người nói, Nguyên Chẩn viết “Ly Tư” để thể hiện sự thương nhớ và lòng tiếc nuối của ông về những ngày tháng bên cạnh Song Văn.
• Cũng có người nói, sau khi Nguyên Chẩn và Vi Tùng nên vợ nên chồng thì cuộc sống vô cùng gắn bó và ấm áp. Tuy nhiên, sau 6 năm, Vi Tùng qua đời ở tuổi 27 và để lại cho Nguyên Chân một đả kích rất lớn. Ông vì quá đau khổ nên mới sáng tác bài thơ này để tưởng nhớ người vợ đã mất của mình. Thời gian bài thơ được sáng tác là một năm sau ngày Vi Tùng mất.

(Nguồn tham khảo: Baike)

曾經滄海難為水,

Tằng kinh thương hải nan vi thủy,

除卻巫山不是雲.

Trừ khước vu sơn bất thị vân.

取次花叢懶回顧,

Thủ thứ hoa tùng lãn hồi cố,

半緣修道半緣君.

Bán duyên tu đạo bán duyên quân.

Dịch nghĩa

Từng ra biển lớn thì nước ở sông hồ chẳng gọi là nước.
Nếu không phải ở núi Vu thì mây chẳng gọi là mây.
Gặp phải mỹ nhân cũng lười quay lại nhìn,
Nửa phần vì tu đạo, nửa phần vì đã nên duyên với ngươi.

Dịch thơ

Qua muôn biển khơi màng chi nước,
Từng bước Vu Sơn ngại gì mây.
Hoa kia dẫu đẹp lười ngoảnh lại,
Nửa vì tu đạo, nửa vì người.